39 üniversiteden 180 öğrenci kulüp görevlisinin katılımıyla gerçekleştirdiğimiz Öğrenci Kulüpleri Araştırmasını tamamladık. Katılımcılardan; idari ve akademik, kulüp yapısı, etkinlik planlama ve tanıtım, kurumsal işbirlikleri ve sponsorluk olmak üzere dört temel konuda toplam 34 soruya yanıt aldık.
Daha önce öğrenci kulüpleri ile ilgili düşüncelerimi, yaşanılan sorunları ve fırsatları iki farklı yazıda belirtmiştim (meraklısına 1, 2). 2017 bahar dönemi sonunda, üniversitelerde gerçekleştirdiğimiz etkinlikler aracılığı ile edindiğimiz tecrübe ve bilgileri daha sağlıklı bir temele oturtmak için Öğrenci Kulüpleri Araştırması anketini yapmaya karar verdik.
Üniversite öğrenci kulüplerinde başkan olan 2 arkadaşa ihtiyacımız var. Öğrenci Kulüplerinin sorunları üzerine küçük bir çalışma için.
— Serkan Emir (@serkan_emir) June 7, 2017
Takım ve süreç
Yukarıdaki çağrı ile süreci başlattık ve öğrenci kulüplerinde aktif ya da görevini yeni bırakmış dokuz arkadaşımız süreç boyunca destek sunacağını beyan etti. (Fatih Ayaz, Hakan Aras, Hatice Keskin, Hilal Ceran, Lütfi Töre, Mustafa Kara, Sakin Şen, Şule Yıldırım ve Yusuf Aydın). Hızla harekete geçtik ve Whatsapp üzerinden bir grup kurup, mini toplantılar ile anketimizi tasarladık, öğrenci kulüplerinde görev alan öğrencilere ulaştırdık, anket sonuçlarını yorumladık ve süreci tamamladık. Katkı sağlayan arkadaşlara buradan tekrar teşekkür ediyorum.
Öğrenci kulüplerine yönelik daha önce herhangi bir çalışma maalesef bulunmuyordu (bulan varsa paylaşsın lütfen :) ). Gerçekleştirdiğimiz çalışma “ilk ve temel olma” açısından önemli. Academy olarak, 2017 – 2018 döneminde daha kapsamlı bir çalışma ile bu alanda veri üretmeye devam edeceğiz.
Anket ve sonuçları
Mevcut çalışmamıza dönecek olursak, ankette üç farklı tipte soruya yer verdik;
- Puanlama (1-5 yıldız üzerinden yapılmıştır.)
- Evet – Hayır
- Birden fazla şıkkın seçilebildiği sorular.
34 sorunun yer aldığı ankete 39 üniversiteden 180 kulüp görevlisi öğrenci katılım gösterdi.
Anket sonuçlarında ilginç yanıtlar da elde ettik. Önemli verileri kısaca paylaşmak isterim. Anket sonuçlarının tamamını aşağıdan indirip inceleyebilirsiniz (excel).
Kulüplerde görev alanlar;
- Üniversitelerinin kulüp çalışmalarına yeterli desteği sağlamadığını düşünüyorlar (2,64 puan).
- Üniversitelerinin kulüp etkinliklerine pek de pozitif bakmadıklarını düşünüyorlar (2,96 puan).
- Üniversitelerinin yeterli teknik altyapıyı sunmadığını düşünüyorlar (2,51 puan).
- Üniversitelerinin yeterli maddi desteği sağlamadığını düşünüyorlar (1,6 puan) ve %71’i üniversiteden maddi destek alamadığını iletiyor.
- Üniversitelerinin, kulüp sorunlarına karşı hızlı ve etkin bir çözüm üretmediklerini düşünüyorlar (%91).
- Kulüp kurmak ve yönetmekle ilgili atölye/eğitim çalışması gerçekleştiren üniversitelerin oranı sadece %13.
- Sponsorluk bulma konusunda 4 ve 5 yıldız verenlerin oranı ise %11.
- Etkinlik öncesi anket ile öğrencilerin ihtiyaçlarını analiz ettiğini söyleyenler %73. (Neden salonlar yeteri kadar dolu değil acaba?)
- Kulüplerde görev dağılımı yapılırken, gönüllü öğrencilerin, görev tanımı, gerekli beceriler ve beklentiler konusunda bilgilendirildiğini söyleyenlerin oranı %82. (Etkinlik sonu değerlendirme toplantılarında neden kişisel performanslar ölçülmüyor ve görevlilere geribildirimde bulunulmuyor?)
Anket sonuçlarını yorumladığımızda, öğrenci kulüplerinin üniversitelerinden beklentileri yeteri kadar karşılanmıyor, öğrenciler seslerini duyuramıyorlar, önemli bir iletişim ve koordinasyon eksiliği göze çarpıyor. Öte yandan öğrenci kulüpleri de gönüllülük disiplinine pek yakın değiller.
Anket sonuçlarını buradan indirebilirsiniz.
Çözüm için öneriler
Academy olarak Üniversite Kulüp Yöneticileri Atölyesi gerçekleştiriyoruz. Kulüp yöneticilerinin katılımı ile kulüp kurmak ve takım olmak, organizasyon yapısı, üniversite kulüplerinde kariyer yönetimi, performans ölçümü, sosyal liderlik, iletişim gibi konuları işlediğimiz, sıfırdan bir kulüp kurup yıllık planını gerçekleştirdiğimiz tam günlük bir atölye çalışması. Ancak bu hizmet, yaşanan sorunun tek taraflı çözüyor. Üniversite tarafında da ciddi bir inisiyatif alınarak adım atılması gerekiyor. Üniversite yönetimi de kulüpler de aynı gemide. Kısaca ana hatları çizecek olursak;
- Üniversitelerin, öğrenci kulüplerine bakış açısını değiştirmesi gerekli. Kulüpleri, iş dünyası ile öğrencileri bir araya getiren önemli bir araç, öğrencilerin pratik yapabilecekleri ve hataların en az bedelle deneyimlendiği iş yaşamına hazırlık gibi görebilir.
- Bakış açısı ile birlikte yapısal reformlar da gerekli. İlk olarak yönetmelikler ile kulüpler iş/bilim dünyasına daha yakında konumlandırılmalı. Üniversite, somut hedefler ile ciddiyetini göstererek, kulüplerin, sorumsuz gönüllülükten, gönüllülük disiplinine de geçişini sağlamalı.
- Üniversiteler, kulüplerin kurumsal işbirlikleri kurmasında ve geliştirmesinde ilk adımı atan, teşvik eden, seçenekler sunan konumda olmalı.
- Kulüpler, görev alacak öğrenciler için önemli bir kariyer basamağı olarak konumlandırılmalı. Görev alan öğrencilerin kulüp performansları, referans mektubuna dönüşmeli, CV’de somut olarak yer almalı.
- Kulüp yönetimleri (danışman hocalar da dahil), hesap verebilir olmalılar. Yönetimde şeffaflık ilkesi, tepeden aşağıya uygulanmalı. Kulüpler, bütçe oluşturup yönetebilmeli.
Yapılacaklar listesini uzatmak mümkün. En azından -ilgilileri düşündüreceğini umduğum- bu 5 başlığı paylaşmak istedim. Daha detaylı sunum, rapor isteyenler olursa paylaşmaktan ve katkı sağlamaktan memnun oluruz.
15-30 yaş aralığında yaklaşık 20 milyon gence sahibiz. En azından son halka olan yükseköğretimde, gençlere; kendilerini bulma ve geliştirme imkanı, sorumlu ve şeffaf olma, hesap verme, rekabet etme gibi değerleri kazanmalarını sağlayacak koşulları sunmalıyız. Üniversitelerdeki öğrenci kulüpleri, öğrenciler için, bu değerler ve disiplinleri sunabilecek en ulaşılabilir ve içi doldurulabilir araçlardır.